Przemówienie

Jesteśmy tutaj, aby uczcić ten dzień w historii, kiedy armie alianckie połączyły się w bitwie o odzyskanie tego kontynentu dla Wolności.  Przez cztery długie lata większość Europy była pod potwornym cieniem. Wolne narody upadły, Żydzi płakali w obozach, miliony wołały o wyzwolenie. Europa była zniewolona, a świat modlił się o ratunek dla niej. Tu, w Normandii, ratunek się rozpoczął. Tu Alianci stanęli i walczyli przeciwko tyranii w gigantycznym przedsięwzięciu niespotykanym w historii ludzkości.

Stoimy na samotnym, smaganym wiatrem punkcie na północnym wybrzeżu Francji. Powietrze jest łagodne, ale 40 lat temu o tej porze, powietrze było gęste od dymu i ludzkich krzyków, powietrze wypełniał trzask karabinowych strzałów oraz huk dział. O świcie, 6 czerwca 1944 roku, 225 Rangersów wyskoczyło z brytyjskich barek desantowych i pobiegło do podnóża tych klifów. Ich misja była jedną z najtrudniejszych i najbardziej śmiałych w tej inwazji: wspiąć się po tych nagich i odludnych skałach i zlikwidować wrogie działa. Aliantom powiedziano, że najpotężniejsze z tych dział, są waśnie tutaj i że są skierowane na plaże, aby zatrzymać alianckie natarcie.
    
Rangersi spojrzeli w górę i zobaczyli żołnierzy wroga – na krawędzi klifów, strzelających do nich z broni maszynowej i zrzucających granaty. I amerykańscy Rangersi zaczęli się wspinać. Wystrzelili sznurowe drabinki ponad krawędź klifów i zaczęli wdrapywać się na górę. Kiedy jeden z Rangersów padał, inny zajmował jego miejsce. Kiedy jedna lina zostawała odcięta, Rangers brał kolejną i zaczynał swoją wspinaczkę od nowa. Wspinali się, ostrzeliwali i utrzymywali swoją pozycję. Wkrótce, jeden za drugim, Rangersi wspięli się na górę, a przez zdobycie stabilnego gruntu na szczycie tych klifów, rozpoczęli odzyskiwanie kontynentu europejskiego. 225 tu przybyło. Po dwóch dniach walk, tylko 90 było nadal w stanie dźwigać broń.

Za mną jest pomnik, który symbolizuje sztylety Rangersów, które zostały wbite w szczyt tych klifów. A przede mną: są ludzie, którzy je tam umieścili.

To są chłopcy z Pointe du Hoc. To są ludzie, którzy zdobyli te klify. To są czempioni, którzy pomogli uwolnić kontynent. To są bohaterowie, którzy pomogli zakończyć wojnę.

Panowie, patrzę na was i myślę o słowach wiersza Stephena Spendera. Jesteście ludźmi, którzy w swoim "życiu walczyli o życie. . . i zostawili żywe powietrze podpisane waszym honorem."

Myślę, że wiem, co teraz myślicie – myślicie: "byliśmy częścią większego wysiłku; wszyscy byli dzielni tego dnia.". Cóż, wszyscy byli. Pamiętacie historię Billa Millina z 51 Dywizji Górskiej? Równo 40 lat temu, brytyjscy żołnierze, przyszpileni w pobliżu mostu, desperacko czekali na pomoc. Nagle usłyszeli dźwięk dud i część z nich pomyślała, że śnią. Nie śnili. Popatrzyli w górę i zobaczyli Billa Millina, z jego dudami, prowadzącego posiłki i ignorującego uderzenia pocisków w ziemię dokoła niego.

Był z nim lord Lovat. - lord Lovat ze Szkocji, który spokojnie ogłosił po przybyciu do mostu: "Przepraszam, jestem kilka minut spóźniony", tak jakby spóźnił się przez korki drogowe, podczas gdy tak naprawdę przybył prosto z krwawej walki na Plaży "Sword", którą on i jego ludzie dopiero co stoczyli.

Było wręcz niemożliwe bohaterstwo Polaków, którzy rzucili się między wroga a resztę Europy, gdy inwazja wzięła górę, i niezrównana odwaga Kanadyjczyków, którzy już widzieli koszmary wojny na tym wybrzeżu. Wiedzieli, co ich tam czeka, ale to ich nie powstrzymało. I kiedy wylądowali na Plaży "Juno", nie oglądali się do tyłu.

Wszyscy ci ludzie byli częścią apelu honorowego z imionami, które mówiły o dumie tak, jak barwy, które nosili: Royal Winnipeg Rifles, Polski 24 Pułk Ułanów, Królewscy Szkoccy Fizylierzy, The Screaming Eagles [101 Dywizja Powietrznodesantowa – przyp.], żołnierze angielskich dywizji pancernych, siły Wolnej Francji, "Zapałczana Flota" Straży Wybrzeża, i wy, amerykańscy Rangersi.    

Czterdzieści lat minęło od bitwy, którą tu stoczyliście. Byliście młodzi, gdy zdobyliście te klify; część z was była niemalże chłopcami, z największymi radościami życia przed wami. A jednak zaryzykowaliście tutaj wszystko. Dlaczego? Czemu to zrobiliście? Co skłoniło was do odrzucenia instynktu samozachowawczego i ryzykowania waszego życia, żeby zdobyć te klify? Co inspirowało wszystkich żołnierzy tych armii, które spotkały się tutaj? Patrzymy na was i jakimś cudem znamy odpowiedź. To była wiara i przekonanie; to była lojalność i miłość.

Żołnierze Normandii mieli wiarę w to, że to co robią, jest słuszne, wiarę, że walczą za całą ludzkość, wiarę, że sprawiedliwy Bóg okaże im łaskę na tym przyczółku albo na następnym. To było głębokie przeświadczenie – i módlmy się, żebyśmy go nie stracili – że istnieje głęboka, moralna różnica między użyciem siły celem wyzwolenia, a użyciem siły celem podboju. Byliście tu, żeby wyzwalać, nie podbijać, i dlatego wy i pozostali nie wątpiliście w swoją sprawę. I mieliście rację nie wątpiąc.

Wiedzieliście, że za pewne rzeczy warto umrzeć. Że za swój kraj warto umrzeć, i że za demokrację warto umrzeć, ponieważ jest to najbardziej szlachetna forma rządów, jaką kiedykolwiek wynalazł człowiek. Wszyscy kochaliście wolność. Wszyscy byliście skłonni walczyć z tyranią, i wiedzieliście, że obywatele waszych krajów są w tym z wami.

Amerykanie, którzy walczyli tu tamtego poranka, wiedzieli, że pogłoski o inwazji roznoszą się w mroku po całym kraju. Walczyli, czując w swych sercach, choć nie mogli tego wiedzieć, że w Georgii wypełniały się kościoły o czwartej nad ranem, w Kansas klęczano na werandach i modlono się, a w Filadelfii dzwonił Dzwon Wolności.

Coś jeszcze pomogło żołnierzom inwazji: ich twarde jak skała przeświadczenie, że ręka Opatrzności będzie miała wielki wpływ na wydarzenia, które będą miały miejsce tutaj, że Bóg był sojusznikiem w tej wielkiej sprawie. I tak, w noc przed inwazją, gdy pułkownik Wolverton poprosił swoich desantowców, by uklęknęli z nim w modlitwie, powiedział im: "nie opuszczajcie głów, ale popatrzcie w górę, byście mogli zobaczyć Boga i prosić o jego błogosławieństwo w tym, co mamy zrobić". Także tej nocy generał Matthew Ridgway na swym łóżku, wsłuchiwał się w ciemność za obietnicą, którą Bóg złożył Jozuemu: "nie opuszczę cię ani porzucę".    
  
To ich inspirowało; to było tym, co ukształtowało jedność Aliantów.

Kiedy wojna się zakończyła, były życia do odbudowania i rządy do zwrócenia ludziom. Odradzały się narody. Przede wszystkim był do zapewnienia nowy pokój. To były olbrzymie i przytłaczające zadania. Lecz Alianci zebrali siłę z wiary, przekonania, lojalności i miłości tych, którzy polegli tutaj. Wspólnie odbudowali nową Europę.

Najpierw doszło do wielkiego pojednania z tymi, którzy byli wrogami, wszystkimi, którzy ucierpieli tak wiele. Stany Zjednoczone odegrały swoją rolę, tworząc Plan Marshalla, by pomóc w odbudowie naszych sojuszników... i naszych wcześniejszych wrogów. Plan Marshalla doprowadził do Sojuszu Atlantyckiego – wielkiego sojuszu, który służy nam po dziś dzień jako tarcza osłaniająca naszą wolność, dobrobyt i pokój.

Pomimo naszego wielkiego wysiłku i sukcesów, nie wszystko, co nastąpiło po wojnie było szczęśliwe i zaplanowane. Cześć wyzwolonych państw została stracona. Olbrzymi smutek z tej straty odbija się echem w naszych czasach na ulicach Warszawy, Pragi i Wschodniego Berlina. Wojska radzieckie, które wkroczyły do centrum tego kontynentu, nie odeszły, gdy nastał pokój. Nadal tam są – nieproszone, niechciane, nieustępliwe – prawie 40 lat po wojnie. Z tego powodu, siły aliantów nadal stacjonują na kontynencie. Dziś, tak jak 40 lat temu, nasze armie są tutaj tylko w jednym celu – by chronić i bronić demokrację. Jedynymi terytoriami, jakie tu mamy, są pomniki, jak ten tutaj, i cmentarze, na których leżą nasi bohaterowie.

My, w Ameryce, wyciągnęliśmy gorzką lekcję z dwóch wojen światowych: lepiej być tutaj, by strzec pokoju, niż ślepo chronić się za oceanem, śpiesząc z reakcją dopiero wtedy, gdy wolność jest utracona. Nauczyliśmy się, że izolacjonizm nigdy nie był i nigdy nie będzie możliwą do zaakceptowania odpowiedzią na tyrańskie rządy z ekspansjonistycznymi zamiarami.

Ale zawsze staramy się być gotowi na pokój; gotowi na powstrzymanie agresji, gotowi na negocjacje dotyczące redukcji broni, i tak: gotowi wyciągnąć rękę ponownie w duchu pojednania. W rzeczywistości nie ma pojednania, które moglibyśmy powitać bardziej, niż pojednanie ze Związkiem Radzieckim, abyśmy razem mogli zmniejszyć ryzyko wojny teraz i na zawsze.

Warto tutaj pamiętać o wielkich stratach, jakie także Rosjanie ponieśli podczas II wojny światowej: 20 milionów zginęło, straszna cena, która świadczy całemu światu o konieczności zakończenia wojny. Z serca mówię wam, że my, w Stanach Zjednoczonych, nie chcemy wojny. Chcemy zmieść z powierzchni Ziemi okropną broń, którą człowiek ma teraz w swych rękach. I oświadczam wam, że jesteśmy gotowi na "zdobycie tego przyczółka". Szukamy jakiegoś znaku ze strony Związku Radzieckiego, że chce on ruszyć naprzód, że podziela nasze pragnienia i miłość do pokoju, i że porzuci on ścieżki podboju. Musi nastąpić zmiana, która pozwoli nam przekształcić naszą nadzieję w działanie.

Będziemy modlić się zawsze, by pewnego dnia ta zmiana nadeszła. Ale na razie, szczególnie dzisiaj, dobrze i stosownie jest odnowić nasze zobowiązanie wobec siebie nawzajem, wobec naszej wolności, i wobec sojuszu, który ją chroni.

Dziś jesteśmy związani tym, co nas łączyło 40 lat temu, tymi samymi lojalnościami, tradycjami i przekonaniami. Jesteśmy związani przez rzeczywistość. Siła amerykańskich sojuszników ma zasadnicze znaczenie dla Stanów Zjednoczonych, a amerykańska gwarancja bezpieczeństwa ma zasadnicze znaczenie dla trwania wolności europejskich demokracji. Byliśmy wtedy z wami; jesteśmy z wami teraz. Wasze nadzieje są naszymi nadziejami, a wasze przeznaczenie jest naszym przeznaczeniem.
  
Tutaj, w miejscu, gdzie Zachód trzymał się razem, złóżmy obietnicę naszym zmarłym. Pokażmy im przez nasze czyny, że rozumiemy za co zginęli. Niech nasze czyny, powiedzą im słowa, których słuchał Matthew Ridgway: "nie opuszczę cię ani porzucę".

Wzmocnieni odwagą, pokrzepieni ich wartością i niesieni przez pamięć o nich, pozostańmy w obronie ideałów, dla których żyli i zginęli.

Dziękuję bardzo i niech Bóg was wszystkich błogosławi.

Prezydent USA, Ronald Reagan.  
Pointe du Hoc, Normandia, 6 czerwca 1984.
(youtube.com/watch?v=eEIqdcHbc8I)