Wzorowy obywatel

Boże jak ja ciebie nienawidzę, pomyślałam, biorąc garść ziemi do ręki. Rzuciłam na wieko trumny. Po raz ostatni pożegnałam ojca, człowieka, który tak boleśnie umeblował mi życie. Byłam wreszcie wolna, stałam z podniesioną głową. Nie uroniłam ani jednej łzy. Tato, tatuś, tatulek, tak bardzo zazdrościłam koleżankom tego jedynego słowa. Ja pragnęłam jego śmierci. Spojrzałam na matkę, strzępek kobiety... w wieku pięćdziesięciu ośmiu lat wyglądała jak staruszka.
Objęłam ją i wyszeptałam — mamo już od tej chwili nikt cię nie skrzywdzi. Zaopiekuję się tobą.
Tłum, jaki się zebrał na cmentarzu, świadczył o ważnym pochówku, przemówienia, hołd wyrażony salwą z broni, pośmiertne odznaczenie i nadanie stopnia pułkownika.
Żenada i obłuda, dusiłam się, miałam ochotę wykrzyczeć to wszystko, co ten wzorowy obywatel i oficer uczynił mnie i mojemu bratu. Mojej matce i młodym rekrutom w jednostce. Ci wszyscy ludzie, pewnie wiele wiedzieli, ale też milczeli. Takie były czasy.

***
Przed śmiercią ojciec był komunistycznym majorem w stanie spoczynku i pobierał wysoką emeryturę. W Polsce zachodziły powoli zmiany polityczne i ustrojowe. Pewnie nadal spędzałby żywot spokojnie i maltretował do końca moją matkę. Godziła się być z nim i żyć pod jednym dachem, przecież przyrzekała wierność. Ciekawe, czy do końca zabierał ją do piwnicy? — gdzie miał siłownię, i tam torturował ją.
W tłumie ludzi zobaczyłam twarz brata, poczułam wielką ulgę i radość. Jest, przyjechał mój jedyny brat. On też kiedyś uciekł spod jego tyranii za granicę. Wielki żal nosił w sobie do matki. Obwiniał ją za to zło na równi z ojcem. Dlatego milczał i nie odzywał się do niej, a ona bardzo z tego powodu cierpiała.
— Mamo — rzekłam — jest Michał.
Matka bezwładnie osunęła się na ziemię. Podbiegł i podniósł ją, obejmując silnym ramieniem. Była taka dumna z syna, ale wtedy nic nie mogła zrobić.
Wróciliśmy do domu, pustego i zimnego jak zawsze. Poczułam strach i wstrząsnęły mną dreszcze. Popatrzyłam na Michała, zobaczyłam tego samego chłopca, co kiedyś, wystraszonego i milczącego, czekającego na bolesny dotyk.
— Chodźmy do kuchni — odezwała się mama — zaparzę herbatę.
Weszłam, kuchnia była zawsze dla mnie bezpiecznym azylem, pachniała ciastem drożdżowym i kawą z mlekiem. Posiłki jadaliśmy przeważnie razem z nią krzątającą się pośród sprzętów kuchennych. Ojciec całymi dniami przebywał w jednostce, przychodził późno i często pod wpływem alkoholu. Kiedy nie był w stanie, zostawał na noc w koszarach.
Usiedliśmy przy stole, mama podała herbatę i bułkę z rodzynkami. Wzięłam kawałek i wciągnęłam w nozdrza jej aromat. Kątem oka widziałam Michała, który zrobił to samo. Smak dzieciństwa powrócił z tym zapachem, jedynym dobrym wspomnieniem z tego okresu.
Rozmowa się nie kleiła, była jak wykolejony pociąg staczający się po zboczu, wylatywały z niego walizki ze źle ułożonymi rzeczami. Byliśmy dla siebie obcy i każdy z nas krył w sobie mroczną tajemnicę, której nie chciał wykrzyczeć. Mama prawie milczała i tylko jej oczy mówiły, jak bardzo cierpi.
Czy to było cierpienie po stracie męża, czy cierpienie z powodu winy? – zdawałam w myślach pytanie.

Nadchodził wieczór, wzięłam podróżną torbę i poszłam po schodach do dawnego pokoju. Stanęłam pod drzwiami, nacisnęłam klamkę. Weszłam, zobaczyłam taki sam mój kącik, jaki zostawiłam piętnaście lat temu, kiedy opuściłam to miejsce.
Pod osłoną nocy wyszłam z niewielką torbą, w której było parę łaszków, książka Mały Książę, dokumenty, dyplom maturalny i adres, który był drzwiami do mojego nowego życia, dostałam go od pani Janiny, profesor matematyki. Pewnie ona też była świadoma mojej ówczesnej sytuacji.
Wsiadłam do pociągu relacji Przemyśl – Poznań. Jechałam, wiedziałam gdzie, ale nie byłam pewna, po co? Oczy piekły i płakały, czułam ból gdzieś w okolicy serca. Wysiadłam na dworcu Kraków Główny.

***
Pokój na poddaszu małego domu. Wyglądał jak koszarowa sypialnia, łóżko, szafka na niej łysa lampka nocna i jakaś bajka o strachach. Bajki moje?... nie, to były jego i to on czytał mi je na dobranoc. Byłam wystraszona, kiedy wychodził z pokoju, gasił światło i rzucał rozkaz ciszy nocnej, salutując przy tym.
Koszmar się jeszcze nie kończył, powracał, światło padające z ulicznej lampy, na ścianie tworzyło ogromny cień zbliżającego się potwora. Jego wielkie ręce jak macki olbrzyma z bajki dotykały mnie, czułam strach i ból, który tkwił w moim małym gardle i tak uciskał, że nie byłam w stanie nic wydusić z siebie. Zresztą, kiedy to się zaczęło, miałam tylko trzy lata.
Mieszkaliśmy w małym miasteczku przy wschodniej granicy Polski. Przepięknie położona miejscowość o nazwie Radzyminek, wokół lasy i góry Bieszczady.
Dom znajdował się na osiedlu oficerskim, niedaleko koszar.
Ojciec major Ludowego Wojska Polskiego był dowódcą jednostki wojskowej. Mama pomimo wyższego wykształcenia pedagogicznego nigdy nie pracowała.
— Moja żona nigdy nie pójdzie do pracy — stanowczo oznajmiał. — Masz w domu dużo roboty, zapamiętaj ja tu wydaję rozkazy! — krzyczał.
Miasto, mała mieścina jakich wiele. Mieszkańcy o sobie wiedzieli prawie wszystko. Ojciec jednak chronił swój mir rodzinny i brudy prał w domu.
Rodzina Sanockich należała do elity, komunistyczny dowódca, kiedyś to była szycha. Na zewnątrz był przykładnym mężem i ojcem, wewnątrz tyranem. W domu okrutnym dyktatorem wprowadził rejony, musztry, raz w tygodniu zakładał galowy mundur i znęcał się fizycznie i psychicznie nad rodziną, musieliśmy być wzorowymi uczniami, nie było innej opcji. Za złą ocenę, dostawaliśmy cięgi skórzanym pasem, robił to w taki sposób, aby nie zostawiać śladów. Żyliśmy jak w koszarach, pobudka i szkoła, powrót, obiad, kolacja i cisza nocna. Żadnych czułości nie wolno było nam okazywać, żadnych zabaw, pocałunków i wypowiadania słowa kocham. Pamiętam jak wrzucił do kominka moją lalkę, którą dostałam od babci.
Michał był starszy ode mnie trzy lata, po maturze zdał na Politechnikę. Po drugim roku w tajemnicy przed ojcem wyjechał do Monachium. Byłam wtedy w trzeciej klasie Liceum Ogólnokształcącego. Przed wyjazdem żegnając się, przyrzekł, że wkrótce zabierze mnie z tego piekła, tak się jednak nie stało, byłam przekonana, że to on pomagał mi finansowo. Kiedy uciekłam z domu, dostawałam co miesiąc przelew pieniężny, dopóki nie stanęłam samodzielnie na nogi.
Ojciec jak dowiedział się o ucieczce syna, był bezsilny po raz pierwszy w życiu. Wiedział, że jego znajomości tak daleko nie sięgają wpadł w złość, w nocy przyszedł do mnie i zrobił to, co zawsze, tylko bardziej brutalnie. Już nie powtarzał, że mnie kocha, że to dla mojego dobra i zawsze będę jego ukochaną córeczką. Czułam na sobie jego ciężki oddech, jego oślizły język zostawiał jak ślimak lepką maź pomieszaną z tytoniem i alkoholem na moim ciele. Na koniec jak zawsze z prezerwatywy wlał spermę do mojej buzi, którą musiałam połknąć. Znów będę w łazience trzeć gąbką skórę, aż zmyję z siebie to gówno.
Potem zsunął się z mojej drobnej, bezbronnej postury, milczącej jak głaz, zacisnął na mojej brodzie swoją łapę.
— Ani słowa matce i nikomu, bo i tak nikt ci nie uwierzy — powiedział. — Zapamiętaj! Dopóki ja łożę na twoje utrzymanie będziesz mi posłuszna jak pies. Ty mała kurewko, lubisz to, wiem tylko udajesz, że nie, wszystkie jesteście takie same — wyrzucił z siebie. — Ten twój brat, pedał jebany też to lubił, myślał, że ja sobie nie poradzę bez niego. W koszarach mam tylu młodych, chłopaków z ciasnymi dupami — zaśmiał się.
Wyszedł, poszłam do łazienki, aby zmyć z siebie ten smród, który powodował u mnie torsje.
— Mamo, gdzie jesteś, dlaczego mnie nie słyszysz — mówiłam tak cicho, aby nikt nie usłyszał.

***
Tej nocy byłam tutaj bezpieczna, wiedziałam, że nie przyjdzie. Jednak nie mogłam usnąć, czułam jego obecność i zapach wody kolońskiej Konsul.
Obudził mnie dziwny łomot narzuciłam szlafrok i zbiegłam na dół, w kuchni nikogo nie było. Odgłosy dochodziły z piwnicy, zbiegłam po schodach i zobaczyłam Michała demolującego siłownię, a mama stała blada i mówiła jak obłąkana — synu uspokój się, to ci nic nie da — on wróci i nas pozabija.
Brat wyglądał jak szaleniec, gdy mnie zobaczył wybuchnął głośnym i przeraźliwym płaczem, podeszłam do niego, a on przytulił się, szlochając wyrzucił z siebie ten ból, który tkwił w nas jak pijawka, ssała krew, rosła i tyła i nie chciała odpaść.
— Mamo dlaczego? Powtarzał. Mama siedziała na posadzce, szlochała i biła głową o ścianę, była taka wystraszona, a jej ciało całe drżało i wypowiadała jakieś niezrozumiałe słowa — nie rób mi tego łajdaku, ja nie chce, odwiąż mnie, jestem grzesznicą i będę się smażyć w piekle za moje dzieci — zaczęła wyrywać włosy z głowy.
Wiedzieliśmy, że nasza mama nie wytrzymała. Coś w niej pękło. Pogotowie zabrało ją do szpitala psychiatrycznego.
Wracałam do Krakowa tak jak kiedyś tylko teraz jechałam do domu, do swojej rodziny. Mama została na razie w szpitalu w Jarosławiu, ale wkrótce zostanie przewieziona do Kobierzyna.

***
Kobierzyn: codziennie do niej chodziłam, powoli powracała do zdrowia i nabierała wiary w siebie. Wkrótce zabrałam ją stamtąd do naszego domu. Poznała mojego męża Karola i pięcioletniego Stasia, naszego synka.
Michał powrócił do Monachium, do swojego domu i do partnerki Emilii. Jednak cały czas pozostajemy w kontakcie.
Przeszłość została już za mną, zamknęłam ten okres na zawsze.